Chính sách nhập cư Hoa Kỳ đang chứng kiến nhiều điều chỉnh đáng chú ý, đặc biệt là sau khi ông Donald Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống vào đầu tháng 11/2024. Những thay đổi mới không chỉ tác động sâu sắc đến cộng đồng người nhập cư mà còn có khả năng ảnh hưởng đến nền kinh tế và chính trị xã hội Mỹ trong thời gian tới.

NHỮNG THAY ĐỔI VỀ CHÍNH SÁCH NHẬP CƯ HOA KỲ NGAY KHI DONALD TRUMP "TIẾP QUẢN" NHÀ TRẮNG

Ngay sau khi quay lại Nhà Trắng với khẩu hiệu quen thuộc “Make America Great Again”, Tổng thống Donald Trump đã bắt tay vào việc siết chặt chính sách nhập cư. Trọng tâm của các biện pháp mới là tăng cường kiểm soát biên giới và thắt chặt điều kiện nhập cảnh.

Ban hành lệnh cấm nhập cảnh đối với 12 quốc gia - Biện pháp mạnh tay vì an ninh của Hoa Kỳ

Ngày 04/06/2025, Tổng thống Trump đã ký sắc lệnh mới, chính thức cấm công dân đến từ 12 quốc gia nhập cảnh vào Mỹ kể từ 09/06. Đồng thời, sắc lệnh này cũng đặt ra các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt đối với công dân của 7 quốc gia khác có nhu cầu nhập cảnh vào Hoa Kỳ.

Danh sách 12 quốc gia bị cấm nhập cảnh bao gồm Afghanistan, Myanmar, Chad, Congo, Guinea Xích đạo, Eritrea, Haiti, Iran, Libya, Somalia, Sudan và Yemen. Theo phát ngôn từ phía Nhà Trắng, quyết định này được đưa ra nhằm bảo vệ an ninh quốc gia và ngăn ngừa nguy cơ xâm nhập của các phần tử cực đoan nước ngoài.

Song song đó, chính phủ Mỹ cũng áp dụng các quy định kiểm soát nhập cảnh nghiêm ngặt hơn đối với công dân đến từ 7 quốc gia khác, bao gồm Burundi, Cuba, Lào, Sierra Leone, Togo, Turkmenistan và Venezuela. Những biện pháp này yêu cầu các cá nhân phải cung cấp thêm tài liệu chứng minh lý do nhập cảnh và có thể đối mặt với quy trình xét duyệt khắt khe hơn.

Chính phủ Hoa Kỳ ban hành lệnh cấm nhập cảnh đối với 12 quốc gia

Triển khai kế hoạch trục xuất lớn nhất lịch sử

Trong suốt chiến dịch tranh cử, Tổng thống Donald Trump đã nhiều lần nhấn mạnh kế hoạch tiến hành cuộc trục xuất người nhập cư bất hợp pháp lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ. Chiến dịch này có thể sẽ được khởi động ngay trong những ngày đầu tiên sau khi ông chính thức bước vào nhiệm kỳ mới.

Chính quyền Trump đặt mục tiêu trục xuất trên 11 triệu người hiện đang cư trú bất hợp pháp tại Hoa Kỳ. Trong đó, những trường hợp bị ưu tiên xử lý trước bao gồm các cá nhân có tiền án, đã bị tuyên lệnh trục xuất từ trước nhưng vẫn chưa rời khỏi lãnh thổ Mỹ.

Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) dự kiến sẽ tổ chức các đợt truy quét trên phạm vi toàn quốc, tập trung vào những địa điểm bị nghi ngờ chứa chấp hoặc thuê mướn lao động nhập cư bất hợp pháp. Mục tiêu của chiến dịch là giải phóng không gian việc làm và cơ hội cho các ứng viên nhập cư hợp pháp, những người đã vượt qua các vòng kiểm tra và đánh giá nghiêm ngặt về lý lịch, sức khỏe và khả năng hòa nhập.

Tuy nhiên, kế hoạch đầy tham vọng này đang đứng trước nhiều rào cản chính trị và pháp lý. Phe Dân chủ được dự báo sẽ phản đối mạnh mẽ, đặc biệt là trước những lo ngại về nhân quyền và chi phí ngân sách khổng lồ cần thiết để triển khai lực lượng, xây dựng hệ thống giam giữ tạm thời và xử lý hậu cần. Ngoài ra, việc điều động quân đội tham gia vào công tác trục xuất sẽ là tiền lệ hiếm hoi trong lịch sử nước Mỹ, đòi hỏi phải có cơ sở pháp lý rõ ràng và sự đồng thuận từ cả hai viện Quốc hội.

Tái kích hoạt các chính sách nhập cư hà khắc

Chính sách “Remain in Mexico” được dự đoán sẽ tái khởi động với quy mô lớn hơn. Theo đó, những người xin tị nạn vào Hoa Kỳ sẽ buộc phải lưu lại Mexico trong suốt thời gian chờ đợi cơ quan di trú Mỹ xem xét hồ sơ, thay vì được ở lại Mỹ như một số chính sách hiện hành dưới chính quyền tiền nhiệm.

Việc tái áp dụng chính sách có thể gây ra một số thách thức về nhân đạo, đặc biệt là đối với các gia đình có trẻ em. Các khu trại tạm cư sát biên giới Mexico vốn đã quá tải và thiếu điều kiện sống cơ bản có thể sẽ phải tiếp nhận thêm hàng nghìn người mỗi tháng, làm gia tăng nguy cơ về sức khỏe, an ninh và nhân quyền.

Tuy vậy, chính quyền Trump khẳng định rằng đây là biện pháp cần thiết nhằm ngăn chặn tình trạng lợi dụng hệ thống tị nạn để nhập cư trái phép. Đồng thời, chính sách này cũng được cho là giúp giảm tải áp lực xử lý hồ sơ cho các cơ quan di trú vốn đang phải đối mặt với tình trạng quá tải kéo dài nhiều năm qua.

Triển khai chính sách tái nhập cư hà khắc tại khu vực Mexico

CHÍNH SÁCH NHẬP CƯ HOA KỲ THEO MỤC TIÊU TRUNG VÀ DÀI HẠN CÓ TÁC ĐỘNG NHƯ THẾ NÀO ĐẾN NỀN KINH TẾ CHUNG?

Siết chặt diện visa H-1B

Visa H-1B là loại thị thực không định cư được cấp cho các chuyên gia nước ngoài có trình độ cao, cho phép họ sinh sống và làm việc hợp pháp tại Mỹ trong thời gian tối đa 6 năm. Đây là một trong những chương trình thu hút nhân tài quan trọng, đặc biệt trong các lĩnh vực như công nghệ thông tin, kỹ thuật và y tế.

Một ưu điểm nổi bật của visa H-1B là người được bảo lãnh có thể đưa theo vợ/chồng và con cái chưa kết hôn dưới 21 tuổi sang Mỹ. Trong thời chính quyền Obama, người phối ngẫu còn có thể xin giấy phép làm việc (H-4 EAD), góp phần ổn định cuộc sống gia đình và tăng cường lực lượng lao động.

Tuy nhiên, chính quyền Trump trong nhiệm kỳ trước từng nỗ lực chấm dứt chương trình H-4 EAD, dù chưa thành công. Do đó, tổng thống Trump sẽ tiếp tục thúc đẩy việc siết chặt visa H-1B và các quyền lợi liên quan.

Các chuyên gia cảnh báo, việc thắt chặt chính sách visa H-1B có thể khiến nước Mỹ đối mặt với cuộc khủng hoảng thiếu hụt nhân lực trầm trọng, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ. Đây được xem là lĩnh vực vốn phụ thuộc nhiều vào nhân tài nhập cư, phần lớn đến từ Ấn Độ và Trung Quốc.

Hệ thống di trú dựa trên năng lực

Một trong những định hướng quan trọng trong chính sách nhập cư dưới thời Tổng thống Donald Trump là xây dựng hệ thống tuyển chọn dựa trên năng lực. Theo đó, chính phủ sẽ ưu tiên tiếp nhận những cá nhân có trình độ học vấn cao, kỹ năng nghề nghiệp vượt trội và kinh nghiệm làm việc phù hợp với nhu cầu thị trường lao động Mỹ.

Sự thay đổi này được kỳ vọng sẽ giúp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong dài hạn, góp phần thúc đẩy năng suất lao động và tăng cường khả năng cạnh tranh của nền kinh tế Hoa Kỳ. Tuy nhiên, nó cũng có thể dẫn đến sự phân hóa rõ rệt giữa các nhóm người nhập cư. Khi chỉ một bộ phận đạt tiêu chuẩn mới có khả năng được cấp quyền cư trú, trong khi những người có xuất thân từ các quốc gia kém phát triển hoặc không đáp ứng yêu cầu có thể bị loại.

Ưu tiên tuyển dụng nhân viên có trình độ kinh nghiệm cao

Ngoài ra, việc tập trung vào nhóm ứng viên chất lượng cao cũng tạo ra áp lực cạnh tranh lớn hơn giữa các cá nhân có nguyện vọng định cư. Những người nhập cư hiện đang sinh sống và làm việc tại Mỹ nhưng không có bằng cấp cao hoặc kỹ năng đặc biệt có thể đối mặt với nhiều rào cản trong việc duy trì tình trạng cư trú hợp pháp, cũng như khả năng tiếp cận cơ hội nghề nghiệp tốt hơn trong tương lai.

ẢNH HƯỞNG NỀN KINH TẾ TỪ NHỮNG THAY ĐỔI CHÍNH SÁCH NHẬP CƯ HOA KỲ

Những điều chỉnh mới trong chính sách nhập cư của Mỹ không chỉ tái định hình cấu trúc dân số, mà còn đặt ra nhiều thách thức đối với nền kinh tế quốc gia. Khi quy trình cấp phép cư trú và thực thi luật di trú trở nên nghiêm ngặt hơn, đặc biệt là thị trường lao động có thể phải đối mặt với những biến động tiêu cực trong ngắn và trung hạn.

Ảnh hưởng đến thị trường lao động

Một trong những ảnh hưởng rõ nét nhất là nguy cơ thiếu hụt lao động trong các lĩnh vực vốn phụ thuộc nhiều vào lực lượng nhập cư như xây dựng, chăm sóc y tế, dịch vụ nhà hàng - khách sạn và nông nghiệp. Việc siết chặt điều kiện nhập cư đồng nghĩa với việc giảm mạnh nguồn cung lao động phổ thông, làm gia tăng áp lực tuyển dụng và chi phí cho các doanh nghiệp trong những ngành này.

Trong bối cảnh Mỹ hạn chế dòng người nhập cư, vốn là lực lượng trẻ, dồi dào và sẵn sàng làm việc có thể khiến chuỗi cung ứng bị gián đoạn, năng suất giảm và chi phí sản xuất tăng cao. Đây là những yếu tố tiềm ẩn nguy cơ đẩy giá hàng hóa leo thang, làm gia tăng lạm phát và ảnh hưởng trực tiếp đến sức mua của người tiêu dùng Mỹ.

Nếu các chính sách nhập cư được áp dụng một cách cứng nhắc, không linh hoạt theo nhu cầu thực tế của thị trường lao động, nước Mỹ hoàn toàn có thể rơi vào tình trạng tương tự như giai đoạn khủng hoảng lao động vào đầu năm 2022. Thời điểm mà hàng loạt doanh nghiệp thiếu nhân lực trầm trọng, trong khi chi phí vận hành và giá thành sản phẩm đều tăng vọt.

CÁC NGOẠI LỆ KHÁC NÊN XÉT TỚI

Mặc dù chính sách nhập cư nhìn chung có xu hướng siết chặt hơn khi ông Donald Trump tiếp tục nhiệm kỳ tổng thống thứ hai, nhưng vẫn tồn tại những ngoại lệ đáng chú ý. Một trong số đó là chương trình đầu tư định cư EB-5, vốn được xem là ít chịu ảnh hưởng bởi các thay đổi về chính sách nhập cư.

EB-5 được xem như một chiến lược an toàn và ít bị ảnh hưởng bởi các thay đổi về chính sách nhập cư

Thứ nhất, chương trình EB-5 khuyến khích dòng vốn từ các nhà đầu tư nước ngoài vào những khu vực có tỷ lệ thất nghiệp cao hoặc đang cần phát triển kinh tế. Nhờ góp phần tạo ra việc làm và thúc đẩy tăng trưởng địa phương, EB-5 không gây áp lực lên thị trường lao động hay nguồn lực công cộng. Do đó, chương trình này thường được xem là vùng an toàn ngay cả khi các chính sách nhập cư khác trở nên khắt khe hơn.

Thứ hai, khung pháp lý hiện hành của EB-5 vẫn được giữ nguyên đến ít nhất là ngày 30/09/2027, theo quy định của Đạo luật Cải cách và Liêm chính EB-5 (RIA) được Quốc hội Mỹ thông qua vào năm 2022. Điều này mang lại sự ổn định và minh bạch cho các nhà đầu tư đang có ý định tham gia chương trình, bất kể bối cảnh chính trị có nhiều biến động.

>> Xem thêm: Ảnh hưởng của Gold Card Trump đối với đầu tư EB-5

KẾT LUẬN

Việc ông Donald Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ có thể tạo ra những thay đổi đáng kể trong chính sách nhập cư Hoa Kỳ. Những cam kết siết chặt biên giới, hạn chế người nhập cư không đủ tiêu chuẩn và ưu tiên hệ thống dựa trên năng lực cho thấy định hướng rõ ràng: Mỹ sẽ lựa chọn kỹ lưỡng hơn những ai được phép bước chân vào đất nước này.

Trong bối cảnh biến động, việc theo dõi sát sao các động thái chính sách, đánh giá kỹ lưỡng từng chương trình nhập cư, và chuẩn bị hồ sơ kỹ càng là điều cần thiết hơn bao giờ hết đối với bất kỳ ai đang ấp ủ giấc mơ Mỹ.

---

ICANFIELD VIETNAM

Địa chỉ: Tầng 12, Tòa nhà President Place, số 93 Nguyễn Du, Phường Sài Gòn, TP.HCM

Hotline: 0766.50.66.55

Email: vietnam@icanfield.com

Fanpage: https://www.facebook.com/icanfield.vn